અખાના છપ્પા/શ્થુળદોષ અંગ

← આભડછેટનિંદા અંગ

અખાના છપ્પા શ્થુળદોષ અંગ અખો

પ્રપંચ અંગ →

દોષ ન જોઇશ કેના ભૂર,તો હરિ દેખીશ બૌ ભરપૂર; મેલી આંખે ક્યમ દીસે વસ્ત,જેણે જોયાં આમિષ ને અસ્ત; અખા તોજ દીસે આતમા,જો નાવે રસના તાસમાં ૪૫ પુરુષાકાર પૂરણબ્રહ્મ,જેણે સમજ્યો મુળગો મર્મ; કર્મવાક્ય જીવબુદ્ધિ ગાય,સ્વયં વિના સિદ્ધાંત ન થાય; નિજનું જ્ઞાન નિજરૂપે હોય,પાલો અખા જ્યમ થાયે તોય. ૪૭ અણલિંગી હરિજનની કળા,કર્મ ન બાંધે આઘી બલા; અહંતાપોત વિના નોહે ભાત્ય,દિવસ વિના તે શેની રાત; લૌકિક લેખું રહે લોકમાં,અખા જીત નહિ ફોકફોકમાં. ૪૯ હરિજન સ્વેં હરિ નહિ માનવી,જેમ સરિતામાં ભળી જાહ્નવી; તેની નિંદા કરતાં ક્રૂર,નિજ આતમથી પડશે દૂર; હરિજન સર્વાંગે હરિવડે,અખા વેલો તાણ્યો આવે થડે. ૪૬ પૂરણતામાં સર્વે સમાય,નદીવડે સાગર ન ભરાય; જેમ દાવાનળ બાળે સર્વ,તેમ જ્ઞાનદોષ દહે સર્વ; દેહવિકાર હરિજનને કશા,અખા જેહની મોટી દશા. ૪૮ રૂડું જાણી નથી રાખવા, કૂડું જાણી નથી તાગવા; તન તપાસી તુજને શોધ્ય, બાહ્ય ઉપચાર મુકી બુધ્ય બોધ્ય; તજ્યા ભજ્યા વણ તે યોગેશ, અખા જો માને ઉપદેશ. ૫૦

તજતાં ભજતાં નહિ પૂરવે, જૂનું તજે મન લાગે નવે; જ્યાં જેવો જીવ કાઢે વેશ, તે સાથે મન કરે પ્રવેશ; મનની રીત જે ગુંથે જાળ, કાઢ અખા આતમની ભાળ્ય. ૫૧ હરિ જાણેને સુવે નચંત્ય, સુલભ મારગ સમજ્યા સંત; સનકાદિકે ન ભજ્યો પ્રપંચ, જનકાદિકે ન તજ્યો રંચ; તજવું ભજવું તે સંસાર, અખા સમજતાં આવે પાર. ૫૨ સર્વાતીત શ્રુતિ કેતા હવા, માયારંગ બિજા નવનવા; મનને જોડ માયાશું ઘણો, કરે ઉપાય તે ભજવા તણો; વસ્તુવિષે છે મનનો અંત, તેહ અખા લે વિરલા સંત. ૫૩ હું નહીં તું નહીં તે ન કેવાય, જે જોતાં જોનારો જાય; ત્રણ પ્રકાર વિના જેમતેમ, તેથી હેઠો મનનો વેમ; નહીં પદાર્થ જોવા ઝાલવા, અખા સરખું છે નૈં પ્રીછવા. ૫૪ વસ્તુ અનુપમ છે તે માંય, તો તે કૈયેં કેમ ઉપાય; ઉપમા સર્વ છે માયા વડે, તે તો કૈવલ્ય નૈં અડે; અખા વસ્તુ ગુંગાનો ગોળ, ત્યાં ઉપમા તે માયાની ટોળ. ૫૫ સગુણને ઉપમા સર્વે ઘટે, જે ઉપમા ને ગુણ બંને વટે; જ્યાં થાવા ને જાવા નથી, ત્યાં વાણી શું કાઢે કથી; અખા તે વડે સર્વ જાણ, તો તેને કથી શકે ક્યમ વાણ્ય. ૫૬

અખાના છપ્પા