અખેગીતા/કડવું ૮ મું - માયાથી ઉત્પત્તિ ને નાશ
← કડવું ૭ મું - માયાથી બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ | અખેગીતા કડવું ૮ મું - માયાથી ઉત્પત્તિ ને નાશ અખો |
કડવું ૯ મું - વૈરાગ્યાર્ત્તિ તીવ્રતાનું રૂપ → |
રાગ ધન્યાશ્રી
એણેઅનુક્રમેં જગતનેં જાણીયેંજી, ત્રણ ભુવનમાંહેમાયાપ્રમાણીયેંજી,
સ્થૂલસૂક્ષ્મજેકહ્યુંજાય વાણીયેંજી, તેટલું સર્વે માયા વખાણીયેંજી. ૧
પૂર્વછાયા
માયા વખાણીએ માટ એણે, દૃષ્ટય પદારથ જેટલો;
દૃષ્ટય પદારથ જે જે કહાવે, પાછો વણસશે[૧] તેટલો. ૧
ઉપન્યું એ અળપાય નિશ્ચે, બ્રહ્મા-આદે કીટ[૨] જે;
જે જાયું તે જાય જાણો, અમર સંશય મેટજેદૂર કરજે. ૨
અમર દાનવ ધ્રુવ તારા ચંદ્ર સૂરજ જાએ વલે;
જાય જોગ અષ્ટાંગ સિધ્ધ સાધક, તો પ્રાકૃત[૩] જીવ કેટલે ભલે. ૩
લીલા-વપુ[૪] જો ધરે નિર્ગુણ, તોય નેટ પાછો વળે;
કાલ માયાનું નાટક એહવું, જે ઉપજાવી અહર્નિશ ગળે. ૪
જેમ કરસણી[૫] ઉછેરે કરસણ[૬], તેકાચું પાકું સર્વ ભખે;
તેમ જગત કરસણ કાલ માયાનું, તેન મૂકે ખાધા પખેં[૭]. ૫
જેમ મેઘનાં બિદુ નાનાં મોટાં, રેલાઇ પૃર્વીએ પડ્યા;
તેમ માયાને મન સહુજ સરખું, જો પ્રાય[૮] પોતાના ઘડ્યા. ૬
જેમ અર્ણવ[૯] ન જાયે ઉછળી નવસેં નવાણું નદી ભળે;
સિંધુ થયો સરિતા સરૂપે, તે માટે બાધિ[૧૦] ગળે. ૭
તેમ માયાનું જગત નિરમ્યું, કાલ યોગે સર્વાથા;
પરમાત્મા તે વતરેક કારણ, તેની કહ્યામાં નાવે કથા. ૮
માહાલે માયા અનંત રૂપે, પણ અપત્યને[૧૧] ભાસે ભલી;
જેમ બાલકીનાં ઢીંગોલીયાં, રમે રમાડે એકલી. ૯
કહે અખો સઉકા સુણો, જો આણો માયના અંતને;
તો આપોપું ઓળખો, જો સેવો હર-ગુરુ-સંતને. ૧૦